مارکتینگ یا بازاریابی به زبان ساده

از آنجایی که ما در واگویه بیشتر درباره کسب‌وکارهای کوچک یا خانگی می‌نویسیم، این مطلب هم بیشتر برای کسانی نوشته شده، که آنچنان در دنیای کسب‌وکار خبره نشده‌اند و تازه در آغاز مسیرند.

سلام، من صادق شمس هستم، و قرار هست که در این مطلب برای شما روشن کنم که مارکتینگ یا به زبان خودمان «بازاریابی» دقیقا چیست و چه کمکی به شما یا کسب‌وکارتان می‌کند؛ با من همراه باشید.

در این مطلب چه می‌خوانید:

۱- مارکت یا بازار چیست؟
۲- مارکتینگ یا بازاریابی چیست؟
۳- چرا مارکتینگ ارزش پول خرج کردن دارد؟
۴- مدل چهار پی در مارکتینگ

مارکت یا بازار چیست؟

برخی معتقدند که «بازاریابی» همان تبلیغات است. اما اینطور نیست! برای اینکه بتوانیم راحت‌تر این کلمه را درک کنیم، اول باید بدانیم مارکت یا بازار چیست. شاید سریعا همان بازاری که همه برای خرید و فروش کالاهایشان دور هم جمع می‌شوند به ذهنتان خطور کند، اما درباره آن بازار هم صحبت نمی‌کنیم!

بازار، یعنی تقاضایی که درباره یک محصول یا یک برند وجود دارد! به اینکه چند نفر در جامعه هستند که توانایی خرید و تمایل خرید محصول یا خدمات خاصی را داشته باشند، می‌گوییم بازار (market). مثلا شاید بارها شنیده باشید که بازار فلان ماشین خیلی خوب است، یا بازار مسکن خراب است!

حالا به آن محلی که همه جمع می‌شوند تا کالاهای مشخصی را خرید و فروش کنند هم امروزه می‌گوییم بازار یا میدان یا راسته (marketplace)؛ مثلا بازار گل، یا میدان تره‌بار، یا راسته کتاب فروش‌ها. که خب در این مطلب، این تعریف مد نظر ما نیست.

مارکتینگ یا بازاریابی چیست؟

شاید بارها این کلمه به گوشتان خورد باشد، مخصوصا اگر صاحب یک کسب‌وکار هرچند کوچک باشید. اگر در اینباره جستجو هم کرده باشید، احتمالا با خواندن تعاریف مختلف بازاریابی گیج هم شده‌اید. مارکتینگ یعنی اینکه ارزش کسب‌وکار یا خدمات یا محصولات خودتان را بصورت مستمر و از راه‌های مختلف به گوش مشتریان بالقوه خودتان برسانید. والسلام!

حالا بیایید این یک خط را کمی بیشتر بشکافیم:

– مستمر: این فرایند باید استمرار داشته باشد. بازار، باید مدام درباره خدمات یا محصولات شما بشنود.
– راه‌های مختلف: از هر راهی که می‌توانید با بازار در ارتباط باشید. ایمیل، تماس تلفنی، پوستر، ویدئو و هر راه دیگر.
– ارزش: خدمات یا محصولاتی که ارائه می‌کنید، قطعا در کیفیت زندگی خریداران تاثیری خواهد داشت. این، ارزشی است که باید درباره آن صحبت کنید.
– مشتریان بالقوه: این مشتریان، همان بازار شما هستند؛ یعنی افرادی که توانایی و تمایل خرید محصولات یا خدمات شما را دارند.

چرا مارکتینگ ارزش پول خرج کردن دارد؟

خیلی‌ها مارکتینگ را بعنوان یک هزینه اضافی می‌بینند. اما این صحیح نیست. اگر تاثیر مارکتینگ را برای رشد کسب‌وکار، جلب توجه، ایجاد و افزایش تقاضا، و تبدیل مخاطبین شما در بازار به مشتری ببینید، آنوقت به چشم سرمایه‌گذاری به آن می‌نگرید، نه به چشم یک خرج اضافه!

بازاریابی آنقدر در کسب‌وکار شما اهمیت دارد که حتی بر روی استراتژی‌ها فروش، تبلیغات، قیمت‌گذاری و آفرهای دوره‌ای شما هم سایه می‌اندازد. این سلسله اقدامات، باعث آگاهی بازار از خدمات یا محصولات شما می‌شود، می‌تواند فروش شما را بیشتر کند، و ارزش کلی کسب‌وکار شما را افزایش دهد.

شاید همین حالا که درباره مارکتینگ صحبت می‌کنیم، بعضی از رقبای خودتان را به یاد بیاورید که کالا، قیمت، و شرایط یکسانی با شما دارند، اما یک کار اضافه‌تری کرده‌اند که فروششان بیشتر از شماست! کاری که تا الان نمی‌دانستید چیست، اما حالا می‌دانید که اسمش بازاریابی است.

مدل چهار پی در مارکتینگ

اجزای استراتژی مارکتینگ کسب‌وکار شما، می‌تواند بر اساس مدلی به نام چهار پی (Four P’s Model) تدوین شود. این مدل درباره چهار جزئی صحبت می‌کند که حرف اول هر کدامشان P است: محصول (Product)، قیمت (Price)، ترویج (Promotion) و توزیع (Place).

برای اینکه خدمات یا محصولات خود را به بازار عرضه کنید و کسب و کارتان هم بگیرد، اولین فاز فعالیت‌های شما تعیین این موضوع است که چه خدماتی بدهید یا چه چیزی تولید کنید؟ محصول مورد نظر شما چه سایز، چه رنگ، و چه بویی داشته باشد و… جایگاه تیم مارکتینگ در این مرحله، تحقیق و نظرسنجی است تا میزان جذابیت خدمات یا محصولات را در میان مردم و مشتریان بالقوه بسنجد.

مرحله بعدی تعیین قیمت برای خدمات یا محصولات است. در این موضوع نیز تحقیقات حرف اول را می‌زند. قیمت مورد نظر شما باید بهینه باشد، بدین صورت که نه تنها هزینه‌های تولید یا ارائه خدمات شما پوشش داده شود، بلکه سودی هم باقی بماند. یک راه ساده برای تعیین قیمت، بررسی قیمت رقبا در بازار است. اما اگر هنوز رقیبی برای خدمات یا محصولات شما در بازار وجود ندارد، باید بررسی کنید یا حدس بزنید که مشتریان چقدر حاضرند بابت آن هزینه کنند.

حالا نوبت می‌رسد به P سوم، Promotion یا ترویج! پس از اینکه محصول یا خدمات شما آماده شده و قیمتش هم مشخص شد، باید طی کمپین‌های مختلف، اطلاعاتی را به سمع و نظر مخاطبین هدف خودتان برسانید تا به استفاده از خدمات یا خرید محصولات شما جذب شوند. کمپین‌های تبلیغاتی شما می‌توانند شامل رسانه‌های مختلف، رویدادها و… باشند.

و در آخر، باید مشخص کنید که محصولات یا خدمات خود را قرار است از چه راه و روش‌هایی توزیع کنید و به دست مصرف کننده برسانید؟ آیا قرار است که با یک واسطه که تخصصش در توزیع است این کار را پیش ببرید؟ قرار است در فروشگاه خودتان و بصورت محلی محصولاتتان را ارائه کنید؟ یا اینکه قرار است فقط به صورت آنلاین فروش انجام شود؟ نحوه توزیع محصولات نیز تصمیم مهمی است که ذیل موضوع مارکتینگ جای می‌گیرد.