فردریش نیچه کیست؟ با مرد پشت فلسفه آشنا شوید

با فردریش نیچه آشنا شوید، مردی که عقایدش طرز فکر ما را در مورد زندگی، اخلاق و هستی را شکل داده است. نیچه که در قرن نوزدهم در آلمان متولد شد، ذهنی داشت که همه چیز را زیر سوال می برد. در این نوشته، ما شما را به سفری در زندگی او می بریم، از دوران کودکی تا افکار پیشگامانه او در مورد طبیعت انسان.

اما این نوشته فقط یک درس تاریخی نیست؛ بلکه فرصتی است برای کشف خرد مردی که جرات به چالش کشیدن هنجارهای زمان خود را داشت. با ما همراه باشید تا داستان فردریش نیچه را باز کنیم، فیلسوفی که ایده‌هایش همچنان برای مردم سراسر جهان الهام‌بخش و جذاب است. برای کشف ذهن متفکری که سوالات بزرگی را مطرح کرده و تأثیری ماندگار بر نحوه نگرش ما به جهان گذاشته است، آماده‌اید؟

سال‌های ابتدایی زندگی

فردریش ویلهلم نیچه در روستایی کوچک در پروسیا (بخشی از آلمان امروزی) متولد شد. پدر او، کارل لودویگ نیچه، یک‌یک واعظ کلیسای لوتران بود. او وقتی‌که نیچه چهار سال داشت، درگذشت. نیچه و خواهر کوچک‌تر او، الیزابت، توسط مادر، فرانزیسکا، بزرگ شدند.

نیچه در ابتدا در یک مدرسه ابتدایی خصوصی در نائومبرگ تحصیل کرد و سپس برای آموزش کلاسیک به مدرسه مطرح شولپفورتا رفت. او پس از فارغ‌التحصیلی در سال ۱۸۶۴، برای تحصیل عازم دانشگاه بن شد. نیچه دانشگاه لایپزیگ را به هنگام تحصیل در رشته زبان‌شناسی، ترکیبی از رشته‌های ادبیات، زبان‌شناسی و تاریخ، متحول کرد. او به‌شدت تحت تأثیر آثار آرتور شوپنهاور، فیلسوف آلمانی، قرار گرفت. نیچه در مدت حضور خود در دانشگاه لایپزیگ، با نوازنده مشهور، ریچارد واگنر، دوست شد.

نیچه در سال ۱۸۶۹ به سمت استادی رشته زبان‌شناسی کلاسیک در دانشگاه بازل سوئیس دست یافت. او در این مدت موفق به انتشار اولین کتاب‌های خود یعنی تولد تراژدی (۱۸۷۲) و انسان، زیادی انسان (۱۸۷۸) شد. نیچه سپس کمی از پژوهشگری کلاسیک و همچنین تدریس آثار شوپنهاور فاصله گرفت و به ارزش‌های پنهان‌شده در زیر تمدن مدرن آن روز پرداخت. در این زمان، دوستی او با واگنر به هم خورده بود. نیچه که از یک اختلال عصبی رنج می‌برد، در سال ۱۸۷۹ از سمت خود در دانشگاه بازل نیز استعفا کرد.

نیچه مدت زیادی از این دهه را در انزوا سپری کرد و وقتی‌که نتوانست در خانه مادری خود در نائومبرگ اقامت کند، از سوئیس به فرانسه و سپس ایتالیا رفت. بااین‌حال، این انزوا برای او به‌عنوان یک متفکر و نویسنده بسیار مؤثر بود. یکی از مهم‌ترین آثار او با عنوان «چنین گفت زرتشت» در چهار جلد و بین سال‌های ۱۸۸۳ تا ۱۸۸۵ منتشر شد. او همچنین کتاب فراتر از خیر و شر (۱۸۸۶)، شجره‌نامه اخلاقیات (۱۸۸۷) و غروب بت‌ها (۱۸۸۹) را منتشر کرد.

رشد فلسفی فردریش نیچه

با رشد فردریش نیچه، افکار او در مورد جهان نیز رشد کرد. او معتقد بود که زندگی هیچ هدف از پیش تعریف شده ای ندارد – این به هر فردی بستگی دارد که معنای خود را ایجاد کند. نیچه استدلال می‌کرد که ارزش‌های سنتی و باورهای مذهبی پتانسیل انسان را محدود می‌کند. او دیگران را به پذیرش چالش‌ها، مواجهه با سختی‌ها و تکامل مداوم تشویق می‌کرد.

یکی از ایده های معروف او مفهوم “Ubermensch” یا “Overman” بود، کسی که از هنجارهای اجتماعی فراتر می رود و پتانسیل منحصر به فرد آنها را در بر می‌گیرد. فلسفه نیچه بر فردیت، خودشناسی و تعالی شخصی تأکید داشت. او در طول زندگی خود، تفکر متعارف را به چالش کشید و تأثیر عمیقی بر نحوه درک ما از وجودمان گذاشت.

کشمکش ها و مشاجرات شخصی

نیچه علاوه بر ایده های پیشگامانه اش، با چالش های شخصی قابل توجهی نیز مواجه بود. او که با مشکلات سلامتی، از جمله میگرن شدید و مشکلات بینایی دست و پنجه نرم می کرد، دردهای جسمی بسیار زیادی را در طول زندگی خود تحمل کرد. علاوه بر این، نوشته‌های نیچه اغلب بحث‌هایی را برمی‌انگیخت و هنجارهای اجتماعی و باورهای مذهبی زمان خود را به چالش می‌کشید.

انتقاد او از اخلاق و مذهب سنتی، به ویژه در آثاری مانند «چنین گفت زرتشت»، بحث های داغی را برانگیخت. نیچه علیرغم اینکه با انتقاد مواجه شد، بر اعتقادات خود ثابت قدم ماند و از افراد خواست که باورهای تثبیت شده را زیر سوال ببرند و از آزادی فکری استقبال کنند. نبردهای شخصی او و جنجال‌های پیرامون کارش تنها به عزم او برای کشف اعماق وجود انسان و الهام بخشیدن به دیگران برای انجام همین کار دامن زد.

سال‌های پایانی عمر او

نیچه در سال ۱۸۸۹ و زمانی که در تورین ایتالیا زندگی می‌کرد، دچار فروپاشی ذهنی شده بود. دهه آخر عمر او در ناتوانی ذهنی گذشت. دلیل جنون نیچه همچنان نامعلوم است، هرچند تاریخ نویسان دلایل متعددی نظیر ابتلا به سیفلیس، بیماری مغزی، تومور و مصرف بی‌رویه داروهای مسکن را عامل آن می‌دانند. نیچه پس از اقامت در یک تیمارستان، توسط مادرش در نائومبرگ و خواهرش در وایمار نگهداری شد. او در ۲۵ اوت ۱۹۹۰ در وایمار درگذشت.

نیچه تأثیر فراوانی در فلسفه، هنر و الهیات قرن بیستم داشت. ایده‌های نیچه در مورد فردیت، اخلاقیات و فلسفه حیات، فیلسوفانی چون مارتین هایدگر، ژاک دریدا و میشل فوکو، کارل یونگ و زیگموند فروید، دو چهره مطرح روان‌پزشکی و نویسندگانی چون آلبرت کامو، ژان پل سارتر، توماس مان و هرمان هس را تحت تأثیر قرار داد.

برخی از جنبه‌های آثار نیچه توسط حزب نازی در دهه‌های ۱۹۳۰ و ۴۰ به‌عنوان توجیهی برای فعالیت‌های آن‌ها مورد استفاده قرار گرفت. این استفاده گزینشی و گمراه‌کننده از آثار نیچه تا حدی شهرت او را نزد مخاطبان تیره کرد.