امروز دیگر قرض داشتن، یکی از واقعیات زندگی برای اغلب خانوادههاست. مقروض شدن، روشی است که خیلیها در این دوره زمانه، مخارج خود را به آن واسطه پرداخت میکنند، حالا از مخارج بزرگی مانند خرید خانه یا اتومبیل گرفته، تا خرید بنزین یا خوار و بار برای منزل.
سادهترین تعریفی که از قرض وجود دارد، به امانت گرفتن پول توسط شخصی از شخص دیگر است. با همین تعریف ساده، نمیتوان گفت که قرض خوب است یا بد. اما اگر کمی به این موضوع دقیقتر و عمیقتر نگاه کنیم، خواهیم توانست زوایای آنرا متوجه شویم. با واگویه همراه باشید.
قرض خوب چیست؟
هیچ مثال بهتری برای تعریف قرض خوب از آن ضرب المثلی که میگوید «برای پول در آوردن باید پول خرج کنید» وجود ندارد. قرض خوب، قرضی است که به شما کمک کند برایتان درآمدی حاصل شود، و ارزش خالص داراییهای شما به آن واسطه افزایش یابد. چهار چیز قابل توجهی که ارزشش را دارد به خاطر آنها مقروض شوید (البته اگر از پس بازپرداختش بر میآیید)، اینها هستند:
۱. تحصیلات آکادمیک یا فنی
تحصیلات، برای همیشه مترادف موفقیت بوده است. در کل، هر چه فردی تحصیلکردهتر باشد، پتانسیل درآمد وی هم بیشتر میشود. همچنین، تحصیلات با احتمال استخدام شدن هم ارتباط مستقیمی دارد. افرادی که تحصیلکردهتر باشند، یا اینکه در کار خودشان خبرهتر باشند هم، در موقعیتهای شغلی بهتر و با حقوقهای بهتری استخدام میشوند، و همیشه فرصتهای خیلی بیشتری پیش پایشان گذاشته میشود.
اگر برای تحصیل علوم آکادمیک یا فنی هزینه کنید، نهایتا تا چند سال آینده که بعنوان نیروی کار وارد بازار شوید، نتیجهاش را خواهید دید. مقدار هزینهای که بابت تحصیلات میپردازید، در مقیاس زمانی کل زندگی شما، نسبت به آنچه که از دانشهای فرا گرفته عاید شما خواهد شد، ناچیز است.
۲. راهاندازی یک کسبوکار کوچک
اصل داستان راهاندازی یک کسبوکار کوچک، این است که پول در بیاورید. پول در آوردن، اصلیترین مزیت کارآفرینی است. همچنین اینکه مدیر خودتان هم هستید، یکی دیگر از پاداشهایی است که به جهت تلاشتان خواهید گرفت. با راه انداختن یک کسبوکار، نه تنها دیگر وابسته به دیگران نیستید تا شما را استخدام کنند، و به شما حقوق دهند، بلکه مستقیما هرچقدر بیشتر تلاش کنید، درآمد بیشتری هم خواهید داشت. اگر کمی هم خوش شانس باشید، خواهید توانست تا محدودیتها را رد کرده و ثروت درست و حسابیای را به جیب بزنید.
۳. خرید زمین یا املاک
در داد و ستد ملک و املاک، از راههای مختلفی میتوانید پول در بیاورید. در سادهترین حالت، میتوانید خانهای را بخرید، و سالهای سال در آن زندگی کنید، آنوقت آنرا با سود قابل توجهی بفروشید. حتی میتوانید یک واحد مسکونی را خریداری کرده و آنرا اجاره بدهید، و به این واسطه، در کنار اینکه قیمت ملک شما در حال رشد است، یک درآمد مستمر هم از آن داشته باشید. البته که میتوانید همین کار را با ملکهای تجاری هم انجام دهید.
۴. سرمایه گذاری
سرمایهگذاری کوتاهمدت، میتواند بلافاصله برای شما درآمد ایجاد کند. سرمایهگذاری بلند مدت هم میتواند برای شما ثروتآفرین باشد. شما برای سرمایهگذاری راههای متفاوتی دارید. از اوراق بهادار گرفته، تا حسابهای بانکی سرمایهگذاری کوتاه مدت یا بلند مدت، تا خرید سهام از بازار بورس یا سرمایهگذاری در صندوقهای مشترک.
هیچ گارانتیای برای قرض خوب وجود ندارد
اگر چه چیزهایی که به عنوان قرض خوب برای شما بر شمردیم بهانههای خوبی برای قرض کردن پول یا وام گرفتن به نظر میرسند، اما باید به خاطر داشته باشید که بهترین ایدهها هم همیشه الزاما آنطور که انتظار میرود جواب نمیدهند.
جنبه منفی تحصیلات بیشتر
همانطور که میدانید، تحصیلات، به خودی خود ضامن ثروت و موفقیت شما نیست. باید رشته تحصیلی خود را به دقت انتخاب کنید، آنگاه باید توجه کنید که تا چه مقطعی تحصیل کنید، چرا که فرصتهای شغلی برای هر مقطعی فراوان نیست. مثلا ممکن است اگر تا دکترا بخوانید، دیگر فرصتهای شغلی فراوان بازار از شما گرفته شود! پس درست است که تحصیلات پتانسیل فرصتهای موفقیت شما را افزایش میدهد، اما هیچ ضمانتی هم نیست.
مخاطرات راه اندازی کسبوکار کوچک
درست مانند هر تجارت دیگری، کسبوکار کوچک شما هم احتمال دارد شکست بخورد. کار سخت، یک برنامه کسبوکار قوی، و شانس، چیزهایی هستند که لازمهی موفقیت شما در کار کردن برای خودتان هستند. اما هر کدام که چرخش بلنگد، خبری از موفقیت نخواهد بود!
چاه ویل املاک و مستغلات
تا مدتی قبل، خرید املاک و مستغلات، از آنجایی که همیشه رشد صعودی داشتند، تقریبا یک راه تضمین شدهای بود برای اینکه شما به ثروت دست پیدا خواهید کرد. اما نوسانات منفی در بازار املاک کل دنیا، سرمایه گذاران را به این فکر فرو برد، که این راه هم، سود همیشگی نخواهد داشت. از سوی دیگر باید یادتان باشد که مالیاتها، هزینههای مربوط به مالکین، و هزینههای نگهداری از ساختمان همیشه بر دوش شما خواهد ماند.
و در نهایت سرمایه گذاری
سرمایهگذاری هم راهی به شدت پیچیده است، که میتواند به راحتی کل سرمایه شما را از بین ببرد. دقیقا همانطور که ثروت ناگهانی میتواند ساخته شود، ناگهانی هم میتواند از بین برود. اینکه خودتان مستقیما به سراغ سرمایهگذاری بروید، برای همه جواب نمیدهد. حتی اینکه کس دیگری را به کار بگیرید تا برای شما این کار را انجام دهد، الزاما همیشه نتیجه مثبتی نخواهد داشت.
قرض بد چیست؟
با وجود اینکه قرضهای خوب، میتوانند ابعاد منفی هم داشته باشند، اما قرضهایی وجود دارند که کلا بدند! مواردی را که در این بخش آوردهایم، شامل داراییهایی هستند که بهای ناچیزی دارند. اگر بخواهیم به زبان دیگری بگوییم، اگر چیزی ارزشش افزایش پیدا نکند، یا اینکه برای شما عایدی یا درآمدی نداشته باشد، شما نباید بای خرید آن چیز، مقروض شوید! بعضی از قابل توجهترین قرضهای بد برای این موارد اتفاق میافتد:
۱. خرید اتومبیل
اتومبیلها گران هستند. در حقیقت هرچه اتومبیل مورد نظر شما جدیدتر و با امکانات بهتری باشد، گرانتر هم میشود. درست است که شما برای اینکه صبحها به محل کارتان بروید، یا برای اینکه در طول روز امور روزانه خودتان را انجام دهید ممکن است به داشتن یک اتومبیل احتیاج داشته باشید، اما وام گرفتن، و پرداخت کردن سود برای آن وام، به جهت خریدن ماشین، مساوی با دور ریختن پول است! پس از گذشت چند سال، شما ماشین خودتان را برای فروش میگذارید، اما قیمت فعلی اتومبیل شما از آنچه که خریداری کرده بودید هم کمتر شده است. (مترجم: البته در مورد بازارهایی که رکود تورمی دارد، مانند بازار ایران، و در مورد آن دسته از افرادی که در کار خرید و فروش اتومبیل هستند، قاعده خرید اتومبیل مستثنی است.) اگر پیشنهاد ما را میخواهید، نفس خود را زیر پا بگذارید، و یک ماشین دست دوم را اگر برایتان مقدور است، به صورت نقدی خریداری کنید.
۲. لباس، مواد مصرفی و محصولات و خدمات دیگر
لباسها تقریبا نصف آن چیزی که بابت آن پول میدهید ارزش دارند. علاوه بر البسه، مسافرت، فست فود، خرید منزل، و بنزین، معمولا چیزهایی هستند که میتوانید با کارت اعتباری یا به صورت نسیه خریداری کنید. اما همیشه این را به خاطر بسپارید که هر ریالی که بابت خرید اینطور چیزها از اعتبار خودتان هزینه میکنید و بعدا باید هنگام بازپرداختش سود هم بدهید، میتوانستید جای عاقلانهتری خرج کنید! یا حتی اگر نسیه میگیرید، بابت چیزهایی که میتوانستید از آنها چشمپوشی کنید، خودتان را مقروض کردهاید.
جمع بندی درباره قرض گرفتن پول
قطعا شما هم این جمله را شنیدهاید که کلا هیچگونه قرض و بدهی، قرض خوب به حساب نمیآید. اما باید این را در نظر بگیریم که متاسفانه در این روزها، کمتر کسی را میتوان پیدا کرد که بدون قرض یا وام گرفتن، بتواند چیزی بخرد. با در نظر گرفتن این موضوع، شاید پیشه کردن شعار همه چیز به اندازهاش، رویکرد بهتری نسبت به قرض یا وام باشد. پس همیشه به خاطر داشته باشید که حتی قرضهای خوب هم میتوانند جوانب منفی داشته باشند.